GEBELÄ°K ile KADIN KANSERLERÄ° Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ°
Gebelik – Yumurtalik Kanserleri Gebelik döneminde yumurtaliklar sessizdir. Diger bir tabir ile yumurtaliklarda yumurtlama gibi travmatik bir süreç gerçeklesmemektedir. Bu nedenle gebelik, yumurtalik kanserine karsi koruyucu bir etki olusmaktadir. Bu, bilimsel çalismalarla da desteklenmistir. Ayni durum dogum kontrol haplarini kullananlar için de geçerlidir. Ayrica gebelikte salgilanan hormonlarin yumurtalik kanserine karsi ilave koruyucu etkilerinin de olabilecegi yönünde çalismalar da bulunmaktadir. Bir kez gebe kalip dogum yapan kisilerde yumurtalik kanser riskinin % 16 oraninda azaldigi saptanmistir. Gebelik – Meme Kanserleri Kadinlarda en sik olarak görülen kanser türü meme kanseridir. Her kadin hayatinin belli dönemlerinde disaridan (ekzojen) ve içeriden (endojen) degisik hormonal etkilere maruz kalmaktadir. Alinan hormonlarin meme dokusu üzerine etkileri bulunmaktadir. Gebelik ve emzirme dönemimdeki hormonal degisimler de meme dokusu üzerinde degisik etkilere sahiptir. Sik dogum yapanlar ve emzirme dönemi uzun olan bayanlarda meme kanseri görülme riskleri azalmaktadir.
-Ilk çocugu dogurma yasi düstükçe meme kanserinin görülme sikligi azalmaktadir. -35 yas üzerinde dogum yapan bir kadinin meme kanseri olma olasiligi, 20 yasindan önce dogum yapmis bir bayana göre iki kat daha fazladir.
-30’lu yaslarda ilk dogumunu yapan bir bayanin meme kanseri olma riski, hiç dogum yapmayan bir bayaninkine hemen hemen denktir.
-Birden çok çocugu dünyaya getiren bir bayanin meme kanseri olma olasiligi düsmektedir. Özellikle dogumlarini genç yasta yapan bayanlarda meme kanseri görülme olasiliklari azalmaktadir.
-Preeklampsi, gebelikte tansiyon yüksekligi, ödem ve idrarda albumin ile giden patolojik bir durumdur. Ilginç sekilde, gebeliginde preeklampsi sorunu yasayan bayanlarin dogurduklari çocuklarinda meme kanseri görülme sikligi azalmaktadir. Bunun nedeni tam olarak anlasilamamistir. -Gebelik sonrasi dönemde bir yildan daha uzun süreli emzirmek de meme kanseri riskini bir miktar azaltmaktadir. Diger taraftan dogum yaptiktan sonra bir kaç yil içinde meme kanseri görülme sikligi geçici olarak artmaktadir. Belirtildigi üzere meme kanserindeki bu hafif risk artisi geçici bir dönemi kapsamaktadir.
Yapilan çalismalara göre, uzun süreli estrojen hormonuna maruz kalan kisilerde meme kanseri görülme sikligi artmaktadir. Örnegin erken adet görmeye baslayan genç kizlarda (12 yasindan önce) ve geç menopoza giren bayanlarda (55 yasindan sonra) meme kanseri risklerinin arttigi tespit edilmistir. Ilerleyen yas, alkol kullanimi, menopoz döneminde asiri kilolu olmak, birinci derece yakinlarinda meme kanserinin olmasi, menopoz döneminde uzun süreli hormon replasman tedavisinin alinmasi da meme kanseri riskini arttirmaktadir. Diger taraftan egzersiz yapmak, sebze ve meyveden zengin beslenmek ve kati yaglardan uzak durmak da meme kanseri riskini azaltmak açisindan önemlidir. Meme kanserinin erken teshisinde rutin meme muayeneleri, meme ultrasonografisi ve mamografinin önemi büyüktür.
Gebelik sonrasi emzirme döneminde mamografi çekilebilir mi? Evet. Emzirme döneminde anne sütü veren annelerin gerektigi durumlarda mammografi çektirmesinin bir sakincasi bulunmamaktadir. Çünkü mamografi sirasinda sutlanan X Ray meme dokusunda birikmemektedir. Bu nedenle gerektigi hallerde emziren anneler mammografi çektirebilirler ve meme ultrasonuna girebilirler. Gebelik – Rahim Kanserleri Bir kez hamile kalip dogum yapan bayanlarda rahim kanserinin görülme sikliginin % 10 ile % 40 arasinda azaldigi saptanmistir. 5 kez gebe kalanlarda bu oran %80’lere ulasmaktadir. Benzer durum dogum kontrol haplarini kullananlar için de geçerlidir. Bir yil veya daha uzun süreli dogum kontrol haplarini kullanan bayanlarda yumurtalik ve rahim kanserlerinin görülme sikligi %40-50 oraninda azalmaktadir, meme kanseri görülme olasiligi ise degismemektedir. Gebelik – Rahim Agzi Kanserleri Gebeligin rahim agzi kanserleri açisindan olumsuz etkileri bulunmaktadir. Ancak rahim agzi kanserleri, en çok HPV enfeksiyonlari ile iliskilendirilmistir. Bu nedenle HPV tasiyiciligi olan kisilerin düzenli PAP smear testlerini yaptirmalari son derece önemlidir. Diger taraftan sik partner degistirmek, ilk cinselligin çok erken yaslarda yasanmasi, sigara kullanimi, dogum kontrol hap kullanimi, çok sayida çocuk dogurmak ve immün sistemin zayifligi da rahim agzi kanserleri açisindan diger risk faktörleridir. Gebeligin ilk üç ayinda yapilan PAP smear tarama testinin bebek açisindan bir sakincasi olmayacagi gibi, olasi bir kanser öncüsü lezyonun tespiti açisindan önemi büyüktür.
